Đôi chút cập nhật hiểu biết canh nông thế giới
G S Tôn Thất Trình
1- Sửa dê công nghệ di truyền tốt hơn công thức sửa cho em bé ?
Đối với các bà mẹ không cho con bú được hay sợ truyền vi trùng HIV cho con cái , sửa dê bổ dưỡng thêm có thể là một thay thế tốt nhất . Các nhà khoa học ở Viện Hàn lâm Khoa học Nga đã làm công nghệ di truyền dể mang theo một gen người cho protêin
Lactoferrin , bình thường chỉ thấy nồng lượng cao ở sửa vú mẹ . Protêin không chứa trong công thức chế tạo sủa em bé – baby formula là cực ( quan ) trọng vì bảo vệ em bé chốnglại vi khuẩn và virus , khi hệ thống miễn nhiễm em bé chưa trưởng thành. Vài năm tới , các nh‘ khoa học nhắm tích trữ một trang trại các dê công nghệ di truyền, sẽ làm ra sửa bổ dưỡng thêm cho các làng xã nông thôn , giúp hạ bớt tỉ lệ la6y nhiễm và chết choc ở các sửa công thức chế tạo cho em bé .
2- Có gì lạ ở dự luật nông trang Hoa Kỳ năm nay ?
Chúng ta cày sâu , cuốc bẩm , cấy trồng nông trang càng lâu thì lại càng ảnh hưởng đến vị trí , đất đai và khí hậu , thời tiết . Lựa chọn của chúng ta cấy ,trồng càng ngày càng dính dáng tới ý niệm sản phẩm địa phương – terroir , tính chất thật sự của vị trí , của nơi chúng ta cấy trồng .Hành vi làm nông nghiệp đã thay đổi những giá trị của chúng ta và tăng gia mối nối kết với trái đất .
Năm nay ở Hoa Kỳ lại là thời điểm cho một dự luật nông trang mới . Nguyên thủy Đạo luật Điều Chỉnh Nông nghiệp – Agriculture Adjustment Act , thiết lập năm 1933 , khi 60% dân làm việc Hoa Kỳ liên hệ đến nông nghiệp ( Việt Nam hiện nay, tỉ số còn là 75 % , Trung Quốc khỏang 40 % ) có ý định kiểm sóat mức cung sản phẩm nông nghiệp hầu bảo đảm một giá cả phải chăng . Mục đích là giúp nông dân và nhân công của họ có công ăn việc làm . Một phương cách thực hiện mục đích này là lấy ra ( bỏ hoang ) một số đất ruộng không trồng trọt sản xuất nữa và bồi thường nông dân về lợi tức thất thu . Sau đó , nhiều chương trình được phụ thêm hầu bảo trì thổ nhưỡng – soil conservation và gìn giữ đất đai – land preservation .
Ngày nay , dự luật là một chương trình trị giá 350 tỉ đô la Mỹ ( gần bằng tổng lợi tức tòan thể quốc gia Viêt Nam ) , gồm cả hổ trợ lợi tức lẫn giá cả , bảo tồn môi sinh, tín dụng cho vay , khảo cứu nông nghiệp, các dự án thị trường và giáo dục canh nông . Hổ trợ chương trình công nghệ nông nghiệp hửu cơ , cũng như nông dân trồng cây ăn trái ( quả ) và rau đậu – fruit and vegetables farmers , cũng được dự trù năm nay. Dự luật hiên đang được dung hòa giữa Thượng viện và Hạ viện Hoa Kỳ , và đạo luật năm 2002 , hết hạn kỳ từ tháng 10 năm 1007 , vẫn được gia hạn nhiều lần .
Dầu sao, đa số ngân khỏan vẫn dùng hổ trợ nhưng cây trồng hàng hóa chánh : bông vải , bắp ) ngô ) , lúa mì, lúa gạo ( lưu ý là nếu Hoas Kỳ không thay đổi cháng sách trợ cấp sản xuất và xuất khẩu gạo ở Hoa Kỳ , thì không ai có thể làm áp lực Hiệp Hội Âu Châu , Nhật … bớt trợ cấp lúa gạo quá đáng được đâu! ) , đậu nành ( đổ tương ) , củ cải làm đường – sugar beets và ngành sửa – dairy , và chỉ có 5.2 triệu đô la la dành trả tiền thẳng, trực tiếp cho một số nhỏ nông dân mà thôi .
Ít khi thấy tiền bạc hay chú tâm của Liên Bang Hoa Kỳ đưa tới cho nông trang trồng trọt những hoa màu bán trực tiếp cho người tiêu thụ ở các thị trường ( chợ phiên ) nông dân – farmers markets , tỉ như rau xà lát xanh , dâu tây , cà chua hay mơ tươi mới hái. May mắn là nay chánh phủ Hoa Kỳ đã xem các cây trồng tỉa này là hoa màu đặc biệt – specialty crops . ( thật sự , đa số những gì nhận thức được đĩa ăn dân Mỹ ngày nay, cũng được xem như thế ). Những thực phẩm này , theo truyền thống không được bao gồm tài trợ như trong các đạo luật nông nghiệp trước đây .
Cho nên có thể xem dự luật năm nay là một đột phá . Nhờ hai ảnh hưởng : tăng trưởng nông nghiệp hửu cơ các tổ hợp và phồng dậy áp lực các nông dân nhỏ và các nhóm tiêu thụ . Trước đây, ai đến thăm viếng nhi+ng nông trại “nhỏ “ Ca Li nhìn những vườn táo tây – pom ( apple ) , không nên lầm với táo ta , táo tàu , tái Thái Lan , táo Ấn Đô ….- jujube sp., họ thực vật khác hẳn, nhưng con cừu con nhảy tưng tững , những vườn tỏi ( thi trấn Giroy mệnh danh là kinh đô tỏi thế giới, gần thành phố San José, Bắc Ca Li đông đúc Việt Kiều , đứng hàng thứ hai , thứ ba ( ? ) ở Hoa Kỳ sau thành phố Westminster, Santa Ana – Nam Ca li và Houston ? , bang Texas” nay đã bị tỏi Trung Quốc tràn ngập ), vườn hành củ , hành lá, những thửa đất mới cày, ít ai nghĩ tới dự luật nông nghiệp mới . Các nông traị chủ nhỏ, sản xuất bán ở thị trường chơ phiên, cứ tưởng là họ không dính dáng gì tới kinh tế chánh trị quốc gia ! .
Đã 4- 5 năm nay , Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ gửi tới một nhóm nghiên cứu tham quan các nông trại chủ nhỏ, xem họ có thích thú gì không về một vài dạng bảo hiểm mùa màng như các nông trại lớn ? Họ thường trả lời :” quí vị hãy nhìn xung quanh đây . Chúng tôi trồng nhiều giống pom , đào lông , mận, mơ và 20 loại rau đậu . Đó là bảo hiểm mùa mang chúng tôi “.
Dự luật nông trang mới chứa vài khỏan có cơ giúp các nông trang nhỏ và các cộng đồng nông thôn . Điều này xảy ra đặng chăng ? Dự luật con gặp trở ngại , còn bàn thảo nhiều . Hãy mơ tưởng dự luật mới gồm những gì nào ?
Trước hết , không còn điều khỏan cung cấp những chương trình trợ cấp bảo đảm hàng hóa – guaranteed commodities programs . Vào những năm như năm nay , giá hàng hóa nông phẩm lên cao kỷ lục, Hoa Kỳ có thể dùng những ngân khỏan này tốt đẹp hơn . . Đề nghị chương trình bảo đảm lợi tức trả tiền căn cứ theo yêu cầu , sẽ tiết kiệm được nhiều món tiền lớn , vào những năm nông nghiệp thịnh vượng .
Thứ hai là đúng theo ý định của đạo luật nguyên thủy năm 1933, giúp cho nhiều nông dân tiếp tục ngành nông hơn , và đưa nhiều người ở mọi lứa tuổi ( không phải chỉ nguời già như ở Âu Mỹ, Nhật … ngày nay ) trở lại ngành nông . Dân trẻ tuổi cũng muốn làm nông nghiệp , nhưng không mua nổi đất ruộng , vườn hay mua nông trại có sẳn . Thế cho nên cơ chế mới , sẽ cung cấp cho vay lãi xuất nhẹ hơn giúp thanh thiếu niên tạo ruộng vườn ,cũng thích đáng lắm chứ ! Ngoài ra , vì tích sản lớn nhất khi nông dân nghĩ hưu là đất đai ruộng vườn, lãi xuất nhẹ hơn sẽ giúp bảo trì – conservancies đất đai , cống hiến cho nông dân già một gía cả hời, khả dĩ giúp thuê mướn đất cho một nông dân mới .
Thứ ba, mơ tưởng là dự luật mới sẽ tái xét chương trình trợ cấp thực phẩm học đường, chuyễn tiền hiện tại dự trù mua hàng hóa nông phẩm và thực phẩm biến chế cho bửa ăn trưa ở học đường , chuyễn ngân khỏan này đến các cọng đồng địa phương, thiết lập bếp núc , nấu nướng thực sự vớ các nông phẩm địa phương. Quày rau xà lát có thể thành công đó ! Hãy giúp thay đổi này dễ dàng hơn cho trường học .
Cuối cùng , muốn thấy dự luật mềm dẽo hơn , khiến các cơ quan chánh phủ Hoa Kỳ phải phản ứng đến các thách thức hiện hửu. Ở một thế giới đang đổi thay mau lẹ, , Hoa Kỳ cần những chương trình thích nghi thời thế mới, giúp nông dân và các gia đình nông thôn, dù có khủng hỏang nào đi nữa cũng vậy .
Mơ tưởng dự luật mới không chỉ là đô la Mỹ , mà còn là tái lập và cống hiến danh dự làm nông nghiệp . Đã đến lúc , Hoa Kỳ cần tôn trọng nông dân và nhân công của họ về tài năng khéo léo và công việc nặng nhọc của họ . Đã là thời điểm tôn trọng người trẻ tuổi Hoa Kỳ: mơ tưởng đến cấy trồng thực phẩm thực sự cho dân gian Hoa Kỳ . Nay phải tôn vinh các bàn tay nhớp bẩn của họ là những bàn tay đáng hảnh diện đó !
