Tiếp theo
Tại Canada, phần đông những người làm việc trong hãng xưởng đều ăn lương giờ và được phát check mỗi tuần vào ngày thứ năm. Nghe nói có người vừa ăn tiền xã hội và cũng vừa ăn lận làm chui ăn gọn, lãnh tiền mặt xú táp (sous table) khỏe ru bà rù! Có người ăn trắng mặt trơn không biết tiền của từ đâu mà họ sống phủ phê quá, ăn không ngồi rồi, nhàn rỗi đi ngồi lê đôi mách chuyện của thằng cha nầy con mẹ kia.
Cũng tại Bắc Mỹ nầy, cũng có một số người xâm mình bất chấp luật pháp, mua nhà mới để trồng cỏ (cần sa) dưới hầm nhà (basement). Vốn một lời mười. Họ đi du lịch VN hà rầm, xài tiền như nước, cho nên bên nhà gọi những người nầy là Việt Cỏ. Họ đi du lịch như đi chợ, chớ đâu có phải cực khổ kéo cày kiếm ăn như bọn mình đâu. Ham chưa! Nói vậy chớ láng cháng bọn họ cũng bị đồng bọn hay băng đảng khác thanh toán cho ăn kẹo đồng như chơi vì ăn chia không điệu hoặc vì tranh ăn hoặc muốn ăn thua đủ với nhau! Băng đảng xã hội đen gây khốn đốn khắp nơi, họ thường cắt máu ăn thề trung thành sống chết có nhau, bao che lẫn nhau vì ăn cây nào thì phải rào cây nấy mà lỵ, v.v...
Trai gái thời bi giờ thì ăn ở trước cho sướng đã, thử cho biết mùi đời coi có hợp gu, ăn rơ, ăn ý với nhau hay không, sau đó mới tính tới chuyện cưới hỏi cho vừa lòng mẹ cha! Chuyện làm mai làm mối ăn đầu heo dường như hiếm thấy xảy ra ở cái thời buổi nầy! Chuyện ăn hỏi là khuya rồi. Mà theo giới trẻ thì hổng cưới hỏi thì cũng hổng có sao, chả có chết thằng Tây nào mà còn đỡ rắc rối sau nầy, đúng với câu mà nhiều kẻ phải gió thường nói “Cưới hỏi là nguyên nhân của ly dị. Nếu hổng có cưới thì làm gì có ly dị được!”
Khác với bọn trẻ ngày nay, tụi mình ngày xưa hễ lấy ai là để ăn đời ở kiếp với nhau mà dù có muốn bỏ cũng hổng dám, chớ có phải đâu vui thì ở còn buồn thì bye bye.
Nhưng chuyện vợ bé vợ mọn, bà lớn bà nhỏ cũng rất phổ biến như ăn cơm bữa. Vợ một vợ hai, hai vợ đều là vợ cả. Nghĩ cho cùng thì đàn ông ngày trước sao gan quá Trời quá đất. Đâu phải ai cũng ăn trơn mặc trắng hết đâu... Mà cũng tại xã hội hồi đó chấp nhận trai năm thê bảy thiếp chớ biết sao bi giờ...chắc muốn bắt chước đạo Hồi giáo quá. Rồi lại cũng khắc khẩu, cũng xực nhau hà rầm, đấm bàn, đá ghế, vừa văng tiếng Đức vừa phang chén phang dĩa bay vèo vèo thấy mà phát sợ, khiến con cái khóc thé lên náo loạn rùm cả xóm... Rồi cũng mầy mầy tao tao, ông ông bà bà, thằng thằng con con, đồ nầy đồ kia cho đỡ tức... Rồi sau đó thì bà ngồi khóc sụt sịt ở nhà bếp, còn ông tịnh khẩu phì phà điếu thuốc 555 ở nhà trên... Rồi chờ sóng lặng gió êm, họ kéo nhau...lên giường múa lân làm lành với nhau. Sáng ra nhìn mặt tủm tỉm cười mí nhau. Xí!
Con cái bên nầy cũng khó dạy ghê, cậu ấm cô chiêu là vua con trong nhà mà, ăn xài thả cửa, ăn bận phủ phê theo mốt theo miết. Đầu nhuộm xanh nhuộm đỏ như chim két sổ lồng. Tụi nó rất chì, dám xỏ mũi xỏ môi xỏ lưỡi xỏ rún xỏ tai, xâm ngực xâm đít, xâm vai xâm bụng tùm lum, thấy mà phát sợ dễ tè. Lở có gì thì có bố mẹ lo. Cuối tuần thì dẫn bạn bè, tụ năm tụ bảy, về nhà cha mẹ ăn rỗi, làm sạch trơn tủ lạnh khiến mom méo mày méo mặt. Không lo ăn học đàng hoàng, không biết ăn năn hối cải, tối ngày ăn chơi, lêu lổng, cà nhỏng khắp nơi, hay cãi bướng, ăn nói thì cộc lốc phang ngang bửa củi, toi toi, moi moi, you you, me me, Cool, v.v...! không biết lễ phép chút nào hết. Cha mẹ nào dám cho tụi nó ăn bộp tay hay cho chúng ăn roi vào đít đâu, lỡ chúng gọi 911 kêu phú lích tới thì rắc rối lắm! Kể như mất con luôn. Lỗi cũng tại tía má quá cưng chiều con, không biết dạy chúng mà thôi. Ai biểu ham vui khi trời vừa tối, thì đừng có than. Đẻ nó ra thì phải ráng chịu cho quen.
Tuy nói vậy chớ phần đông con cái người VN tị nạn ở bên nầy rất chăm chỉ học hành, siêng năng nổi tiếng, rất thành công trong học vấn, ăn nên làm ra hết, làm Tây Mẽo phải lé mắt thán phục ganh tị quá đỗi. Cũng có đứa kiếm việc làm hoài mà không có, kiếm ăn không được bèn đành phải ăn bám ở nhà cha mẹ chớ biết sao bây giờ. Nó là con mình mà, nó còn ở với mình là mình có phước lắm đó, chớ nên than vắn than dài làm chi, nếu là Tây thì cha mẹ nhắc khéo biểu đứa nhỏ ra riêng, nhưng thường thì thằng nhỏ hay con nhỏ cũng tự động đi mướn apt ở riêng cho nó được tự do, để bố mẹ khỏi nầy nọ nực lắm. Cuối tuần, kẹt tiền đói quá thì vọt về cầu cứu với mom!
Trong đời sống gia đình, ăn chung hay ăn riêng cũng tùy..., đôi khi bà nhà lại nổi chứng mặt mày chù ụ biếng ăn bất tử, đó là báo hiệu điều bất lành. Vậy bạn hãy lén mở tủ lạnh coi cái bánh bao, ổ bánh mì mua ở phố tàu còn có đó hay không? Bạn hãy tự kiểm lại mình coi có làm gì cho bả hờn bả giận hay không? Ráng năn nỉ, quỳ hai gối chống hai tay chịu lỗi tưới hột sen, hứa lèo hứa cuội đại đi, thề bán sống bán chết đi, hổng có sao đâu, bà chị cảm động quá, chỉ chờ có bấy nhiêu thôi, rồi bảo đảm bả sẽ lại ngồi bàn với bạn đó, vui vẻ cả làng, rồi khi biển đã lặng sóng đã yên thì tịch tình tang đưa em vào mộng! Bảo đảm đàn bà rất tình cảm, hổng có giận lâu đâu mà sợ. Ông bà mình thường nói là ngọt mật chết ruồi mà lỵ!
Còn có chị kia, hổng thấy chồng đâu cả, nhưng bụng chị càng ngày càng phình to ra như trái ballon, không biết chị đã ăn nằm với ai vậy cà? Có lẽ quen ăn không quen nhịn mà lại quên uống thuốc, tính lộn ngày hay tại thằng chả gấp quá hổng kịp trùm áo mưa nên vướng phải cái bầu ráng mà chịu! Đúng là mình có 1001 chuyện tò mò, hay dòm ngó chuyện của người khác quá xá trời rồi đó nghen!
Con nít nhỏ thấy người lớn đang ăn mà đứng nhìn lom lom cái miệng, bộ muốn ăn chực hay sao? Thức ăn vụng rơi rớt mà lượm lên ăn thì gọi là ăn mót. Hồi trước lúc còn ở bên nhà, tui thường nghe người lớn chế ngạo những đứa nhỏ nào vừa khóc rồi lại vừa cười ngay sau đó, là “lêu lêu mắc cỡ vừa khóc vừa cười ăn mười cục cứt”.
Bên này, đi ăn cưới, trước tiên là phải nhớ bỏ bao thơ tiền vào thùng, rồi ký sổ lưu niệm, sau đó thì xề qua chụp ảnh với cô dâu chú rể. Đôi trẻ chụp hình rất ăn ảnh như đôi tài tử Hongkong vậy, chả bì với hai bác như hai cây tre già xế bóng!
Các vợ chồng già, con cái đã lớn đều đi hết rồi, buồn chán thấy mẹ nên lâu lâu bày đặt ăn mừng kỷ niệm 25 năm ngày cưới, ngày sinh nhật, rồi mừng ngày về hưu, lễ thượng thọ, lễ vàng (noce d’or), lễ bạc (noce d’argent) rồi lại lễ mừng vào xuân, vào hạ, vào thu, thậm chí còn có cặp tổ chức tiệc cưới của mình lại cho vui, hâm nóng lại tình già mà có người còn gọi là hấp hôn (chớ không phải hấp hối) hay tune up gì đó...
Mục đích chính của ba cái vụ vừa kể là để các bạn già tụi mình có dịp gặp lại nhau ăn nhậu, đấu láo, nói chuyện tào lao đẩy đưa, hát cho nhau nghe, rồi ôm nhau nhảy nhót cho nó giãn gân giãn cốt để quên là mình già! Các bà thì được dịp công khai ăn diện, ăn bận coi cũng mướt mắt lắm, đeo toàn đồ giả, đi tới đi lui ẹo qua ẹo lại thấy ứa gan...Có bà, bận áo hở lưng, hở cổ, có bà hở ngực, có bà thì củng ca củng cởn thật là hết xẩy còn hơn con gái đôi mươi nữa, rồi lại còn ỏn a ỏn ẻn chầm chậm bước lên sân khấu cất giọng oanh già hát bản tình ca “Anh cho em mùa xuân”, xem cũng rất ăn khách...Bên dưới thì từng cặp ôm nhau xà nẹo, ẹo tới ẹo lui, dìu bước lả lướt sập xa xập xình trong nhịp điệu tango... Còn ở các bàn thì thiên hạ cứ tự nhiên vừa ăn vừa nói chuyện rần rần rào rào như cái chợ vậy. Vui lắm các bạn ơi! Có chị có giọng rất ăn micro, ăn nói ngọt ngào truyền cảm, nên thường được mời làm em xi (MC)... Mấy anh chị ca sĩ nghiệp dư, đã bỏ nhiều công phu luyện tập, nhưng đôi lúc cũng bị tổ trác, hát không ăn khớp hay ăn nhịp với nhau, làm cho thầy đờn lắc đầu xụ mặt buồn xo tiu nghỉu...Chắc lần sau, nhớ mua heo quay và hột vịt lộn để cúng tổ cho cẩn thận trước khi ra quân. Tuy nhiên theo thời gian, dám có nhiều anh chị hát ăn đứt ca sĩ thứ thiệt lắm đó nghen!. Có người nếu có dịp về Việt Nam, họ không bỏ lỡ cơ hội thuê làm CD để khi trở qua sẽ gởi biếu bạn bè cho tụi nó lé con mắt chơi... Có người xấu miệng gọi các anh các chị ca sĩ mới nầy là “ca sĩ cậu mợ”, ca sĩ sous sol, hay ca sĩ hạng B, hạng C, v.v...
Nhưng có lẽ nhờ có máu văn nghệ, nên các anh các chị, trong đó thỉnh thoảng cũng có cả vợ chồng tác giả, nói chung tuy đa số đã xấp xỉ trên dưới 6 -7 bó rồi, đã là ông nội ông ngoại, bà nội bà ngoại hết rồi, mà hãy còn rất gân, còn chịu chơi, còn yêu đời hết cỡ, vậy là cũng tốt cho sức khỏe lắm lắm rồi, phải không nhỉ?... Có người ngứa con mắt, ăn nói ba hoa chí chóe, bói mò bói móc, xỏ ngọt cho rằng tuổi của các bà chị toàn là tuổi...ngọ ráo trọi! Ô hô, ai tai! Cũng tốt thôi, ăn thua, ăn nhằm gì ba cái râu ria đó! Ngựa ăn cỏ, phi đường xa, không biết mệt! Thịt ngựa mềm, ngon, bổ, ít cholesterol, chỉ có dân sành ăn mới biết thưởng thức, nhất là dân bên Âu châu... Còn bọn nhỏ ít có đứa nào dám nhào vô ăn có party cùng với tía má và các chú các bác hết.
Cuộc chơi nào cũng vậy, cũng có mặt trái mặt phải của nó hết, không biết luật ăn chịu thì phải...chịu ăn cay nuốt đắng hoặc chịu đấm ăn xôi cho được việc, hay phải biết ăn ý, khéo ăn khéo nói sao đó, v.v... rồi mới có ngày “vinh quang” được đứng dưới...ánh đèn màu sân khấu, để được nghe tiếng vỗ tay của thiên hạ, để có cái cảm giác...quá đã, quá phê, quá hạnh phúc, như là đang lâng lâng trên mây vậy?.
Dù sao thì sinh hoạt giải trí kiểu ăn chơi nầy, không hẳn là một sinh hoạt giải trí...ăn hại hay vô bổ! Vậy, hãy tiến lên bác tài ơi, dừng sang số de!
Cũng có những ngày Chúa Nhật, cả nhóm rủ nhau đi câu cá cho vui. Ra đến sông, ngồi chờ cả buổi, vừa mỏi lưng, vừa bị muỗi cắn thấy mồ, nhưng cá chỉ ăn bóng mà không có con nào chịu ăn mồi gì cả! Nghĩ lại ông bà mình rất chu đáo trong việc dạy con dạy cái, nào là cá không ăn muối cá ương, con cãi cha mẹ trăm đường con hư. Nào là ăn cây nào rào cây nấy, uống nước nhớ nguồn, ăn trái nhớ kẻ trồng cây, ăn chắc mặc bền, khéo ăn thì no, khéo co thì ấm, ăn ít no dai ăn nhiều tức bụng, v.v...
Có người biết trọng lễ nghĩa, có trước có sau, nhưng cũng có những hạng người ăn cháo đá bát, ăn bớt, ăn hớt tiền công quỹ, ăn hối lộ công khai. Ăn chĩa là những ai không chịu sắp hàng như mọi người mà lại nhào vô ngang hông để giành đồ ăn. Ai ăn khỏe quá thì được gọi là ăn rỗi hay ăn như Tạ Hầu Đôn. Còn ăn yếu quá thì gọi là ăn như mèo liếm vậy. Qua bên nầy gần 30 năm rồi, mà tui vẫn thỉnh thoảng khoái ăn sang (sáng ăn khoai). Hình như củ khoai lang và củ khoai mì nó gợi lại trong tui những gì thân thương nhứt của quê hương. Khoai tây đối với tui không là gì cả!
Người ta thường nói đàn bà con gái thường ưa ăn hàng, ăn quà, ăn vặt hơn đàn ông con trai, không biết có đúng không? Nếu không phải thì thôi, xin các chị đừng bắt lỗi tui tội nghiệp.
Các cô thiếu nữ choai choai có khi bị ám ảnh bởi hình ảnh quá ư là đẹp đẽ tươi mát của các siêu sao, người mẫu đăng trong các tạp chí nên thường mơ tưởng, ước muốn được đẹp và giống như họ. Từ ý tưởng nầy các em bèn cố gắng nhịn ăn, hoặc ăn qua loa rau cải carotte, celéri để được ốm. Có em, sau khi ăn xong còn lén bố mẹ thò tay móc họng cho ói thức ăn ra. Thế là sau năm ba tháng, em trở nên ốm nhom ốm nhách thấy phát sợ, má hóp, vai rút lòi xương sườn xương sống... Bác sĩ nói đây là một loại bệnh tinh thần hay là bệnh chán ăn (anorexia). Chữa trị căn bệnh nầy đâu phải dễ. Nghĩ cũng buồn năm phút, có người thì gia đình quá nghèo khó mà lại có quá nhiều miệng ăn nên phải chịu cảnh thiếu ăn, ăn bữa no bữa đói, bữa có bữa không. Ngược lại, kẻ khác thì quá dư thừa đồ ăn, ăn vô rồi lại móc ra khiến cha mẹ buồn rầu phát khùng phát điên luôn.
Khi lãnh lương, phải biết làm kế hoạch ăn tiêu trong tháng cho chắc ăn để khỏi bị thiếu hụt bất tử!
Trong các kỳ bầu cử, những ứng cử viên hay ăn miếng trả miếng rất sôi nổi, nhưng xét cho cùng mấy cha, mấy mẹ đều nói phét hết, hứa lèo hứa cuội cho dân chúng ăn bánh vẽ để giành ghế tổng thống mà làm cha thiên hạ. Có ăn thì có chịu, có khi lên voi thì có ngày ắt phải xuống chó mà thôi, có gì lạ đâu. Không biết ai ăn ai, ai thắng ai đây? Chờ xem!
Mua nhà mua xe thì bị người dẫn mối ăn lời, ăn tiền cò (commission), ăn tiền đầu tiền đít, ăn huê hồng 5-7%, đâu đâu cũng áp dụng nguyên tắc đầu tiên là tiền đâu.
Vợ chồng son, ít thời giờ, nên ăn cơm tháng cho nó tiện. Lỡ thiếu tiền thì năn nỉ họ cho mình ăn chịu ít ngày, chớ không nên ăn quỵt của người ta. Còn em út, bồi bếp nhà hàng thì ăn tiền bo tiền tip.
Cờ bạc là bác thằng bần, đánh lớn thua lớn, đánh nhỏ thua nhỏ, đánh đâu thua đó, lỡ cháy túi thì có bọn cho vay ăn lời cắt cổ (1 ăn 10)!...Có người cũng ăn đậm tiền bạc, nhưng rồi cũng đâu vào đấy, muốn đánh để gỡ gạc lại, nhưng không biết có...ăn nổi nữa hay không đây?
À, còn cái nầy nữa, các bạn nào có đi du lịch Thái Lan, nhớ tìm tiệm cơm đút ăn một lần cho biết với người ta. Nhà hàng được ngăn ra làm nhiều phòng nhỏ riêng biệt, vô đó sẽ có em đút cho ăn, sướng lắm. Món nầy chắc là phe nình ông khoái lắm nhưng kẹt một cái là không tiện cho mấy bà đi theo, biết mần sao bi giờ?
Đàn ông Việtnam thường hay nói: ăn cơm Tàu, ở nhà Tây, lấy vợ Nhật là ba cái ước mơ của họ trên đời này. Tui thấy nó không được đúng cho lắm... Ăn cơm Tàu, tui ăn hoài, món nào cũng như món nấy, toàn là mỡ dầu, bột ngọt không hà, vừa ngán mà lại cũng vừa sợ cholesterol thấy mồ tổ!... Nhà Tây, thì tui cũng đang ở từ lâu, sướng thì sướng thiệt, vì nhiều tiện nghi và rộng rãi, nhưng phải ăn ở giữ gìn cho sạch sẽ ngăn nắp trong ngoài, thứ bảy chúa nhật hai vợ chồng lu bu hì hục hút bụi, lau chùi, quét dọn trước sau trên dưới trong ngoài cũng mệt hết hơi. Thế là mất mẹ nó hết cái weekend rồi còn đâu. Nhớ lại hồi nhỏ, tui chỉ biết có ngủ ghế bố không hà, sáng ra xếp lại cái rụp dựng vô vách tường khỏe ru bà rù... Còn cái món lấy vợ Nhật, thì tui bù trất chịu thua thôi, hổng hiểu các em Nhật Bổn có khác các em VN ở chỗ nào nữa không mà sao thiên hạ có vẻ chiếu cố đến thế. Nhưng nghĩ cho cùng lúc đầu thì dù Ta dù Tây, dù Tàu hay dù Nhật em nào cũng ngọt ngào dễ thương hết, có phải vậy hông các bạn nình ông phe ta.Tối lửa tắt đèn thì nhà ngói cũng như nhà lá mà thôi. Riêng tui chủ trương không gì hơn cây nhà lá vườn, đồ sơn không hơn đồ nhà, thà ăn cơm nhà vẫn hơn là ăn cơm tiệm cho đúng với câu: “Ta dìa ta tắm ao ta, dù trong dù đục ao nhà vẫn hơn” hay “Chim quyên ăn trái nhãn lồng, thia thia quen chậu vợ chồng quen hơi”!
Ôi, tiếng Việt thật là vô cùng thâm thúy bao la và súc tích biết bao!
Tui vẫn còn nhớ câu “Tôi yêu tiếng nước tôi từ khi mới ra đời...” trong một bài hát do ca sĩ Anh Ngọc hát từ lâu lắm rồi... Dù ở đâu cũng vậy, mình ráng giữ gìn tiếng mẹ đẻ của mình!
Tiếng Việt còn thì dân Việt còn, nhưng đôi lúc tiếng Việt mình cũng phức tạp lắm. Khen cũng có thể là chê, là xỏ ngọt, nói vậy mà hiểu khác, nói vậy mà không phải vậy, nói xuôi phải hiểu ngược, nói có phải hiểu là không. Y ngữ bất y nghĩa. Nói xuôi nói lái, còn hiểu theo nghĩa trắng nghĩa đen gì cũng được hết.
Đó các bạn thấy không, tiếng Việt mình là thế đó, nó rất huyền diệu, phong phú ghê hồn chưa, ai muốn nói sao thì cứ nói, còn ai muốn hiểu sao thì cứ hiểu.
No hay problemo.
Montreal, March 07, 2008
Nguyễn thượng Chánh ... Nguyễn ngọc Lan
