Trên đường trở lại Mỹ Tho, dọc bờ sông im lìm, nhìn hàng dừa uốn mình vươn ra dòng nước, chàng chợt nhớ Bến Tre:

Nhưng vì đi làm ăn buôn bán ngược xuôi, chàng chưa về lại Bên Tre, chàng bị người yêu trách móc:

 

Từ giả đất Định Tường, chàng quyết định vượt sông để qua thăm Bến Tre. Ngày nay có Cầu Rạch Miểu mới xây xong (2008), nối Tiền Giang với Bến Tre. Ngày xưa chỉ với ghe thuyền mới đến được Bến Tre, vì đó là 3 cù lao lớn, Cù lao Bảo, Cù Lao Minh và Cù Lao An Hóa của sông Tiền.

Trên bước giang hồ, khi nghe đến hai chữ cù lao Bến Tre, chàng bỗng sực chợt nhớ cha mẹ già:

Chữ nào tình mẹ, chữ nào nghĩa cha 
.

 

Bến Tre 1950

Có người cho rằng tên Bến Tre xuất phát từ chữ Srock Tréy của người Miên. “Tréy” có nghĩa là cá (tréy tuksat = cá nước ngọt hay cá sông, và tréy sramot = cá biển). Có lẻ trên sông rạch có nhiều bến chợ cá, người Việt biến Sóc Tréy thành Bến Tréy rồi Bến Tre cho thuận miệng. Cũng có người cho là ngày xưa nơi này có nhiều bến bán tre, vì nơi đây là giồng cát duyên hải cao có tre mọc như rừng, vì vậy mới có câu ca dao “Chẻ tre bện sáo cho dày, ngăn ngang sông Mỹ có ngày gặp nhau”. Cũng vì nguyên do đó, Bến Tre có một thời mang tên thơ mộng Trúc Giang (Sông tre). Còn tại sao cũng ở Bến Tre có huyện mang tên chất phát Mỏ Cày? Thật ra là “Mỏm Cày”, nơi giáp 3 ngã sông rạch (sông Thom, rạch Cầu Ông Bồng, và rạch Mỏ Cày) tạo nên một doi đất hình mỏm (lưởi) cày, lâu ngày nói trại là Mỏ Cày.

Bến Tre là thành phố nằm trên đất giồng cát duyên hải cổ, không bị ngập lụt, nên đường thành phố:

 

Và xóm làng tiêu biểu với cây da, cây thị, cây dừa của miền Nam:

 

Chợ Bến Tre ngày xưa (1961) và ngày nay (chụp ảnh ở cùng một địa điểm)

Thật vậy, Bến Tre là xứ của dừa, của cây trái, có nhiều sông rạch nên mát mẻ quanh năm:

Là vùng cù lao ven biển, chằn chịt sông rạch nên có rất nhiều cầu:

Sinh thái rừng ngập mặn Bến Tre cũng được mô tả:

 

 

 

 

Ngoài ra, Mỏ Cày còn nỗi tiếng về kẹo:

Còn muốn ăn bánh giá thì phải đến chợ Giồng Trôm:

Đất Bến Tre nổi tiếng với Cụ Đồ Chiểu (Nguyễn Đình Chiểu) (1822-1888), Sương Nguyệt Ánh (1864-1921) của vùng đất Ba Tri, và anh hùng chống Pháp lảnh binh Nguyễn Ngọc Thăng (1822-1888) của Giồng Trôm. Nói đến Ba Tri, không ai không biết thành ngữ “Ông Già Ba Tri”, vốn ca ngợi tinh thần cương trực, tôn trọng sự thật, dám đấu tranh cho lẽ phải. Ông tên Thái Hữu Kiểm hay Cả Kiểm, sống vào đầu thời Minh Mạng. Ông nổi tiếng với chuyện cùng hai ông già khác, đi bộ hơn hai ngàn cây số đi và về, từ Ba Tri đến Huế để nộp đơn “khiếu kiện” lên vua Minh Mạng, đòi lại công bằng cho người dân ở Ba Tri vốn bị cường hào và quan lại địa phương cấu kết. Ông thắng kiện, dành quyền lợi lại cho dân Ba Tri.

 

Đất Bến Tre nổi tiếng với gái đẹp làm lòng chàng xao xuyến:

 

Gái Bến Tre vừa đẹp vừa đảm đang:

Trai thiếu gái thừa cũng là vấn đề của Bến Tre:

 

Và chàng đã tán tỉnh nàng với hứa hẹn:

Trước lời đường mật của chàng, nàng không nhẹ dạ và đề cao cảnh giác:

Một thuyền một lái chẳng xong
Một chĩnh hai gáo còn nong tay vào
Em xót thương anh phất ngọn cờ đào
Còn thò tay bẻ mận em dạ nào dám ưng

Trước thái độ khôn ngoan, đứng đắng của nàng, chàng kính trọng nàng. Phải có thời gian cho nàng tìm hiểu. Chàng từ giả Bến Tre, ghe chàng ngược dòng sông Tiền, hướng về miền Đồng Tháp.