Lên mạng ngày 13/8/2009
ĐAU ĐẦU GỐI
Tôi còn nhớ bài tập đọc thân thể người ta chia ra làm 3 phần đầu mình và tay chân. Đầu gối ĐG patella ở chân trong bài tập đọc nầy. ĐG bánh chè là xương duy nhất trong cơ thể được bao bởi gân (within ligament) patellar tendon. Phần bánh chè nằm giữa phần cuối 2 mấu 2 bên của xương đùi femur F, dưới là đỉnh đầu của 2 xương ống quyển tibia T (trong) & fibular FI (ngoài). Khớp đầu gối còn có những miếng độn bursa, màng bao bọc synovial membrance chứa chất nhờn synovial fluid giúp khớp ĐG chuyển động.
Khi đứng thẳng, chuyển động đầu gối gập lại flexion là 135 độ, không thể giản thẳng extension nên ghi là không độ, giữ bắp đùi cố định ống chân xoay ra ngoài external rotation của đầu gối là 10 độ bằng với độ xoay vào trong internal rotation là 10 độ.
Dùng bàn tay xoa lên da trên bánh chè sẽ cảm nhận bánh chè là xương tròn cứng. Phía sau bánh chè hiện 2 sợi dây treo từ F-T (không nối với FI), phía trước là anterior cruciate ligament ACL (cách đây mấy năm trong trận túc cầu World Cup, có 1 cầu thủ gạo cội của Pháp khi ra sân đang chạy thì ngã quỵ vì bị bong gân ACL nên nằm tại chổ trên sân cỏ), vị trí phía sau là posterior cruciate ligament PCL nối F-T (không FI).
Hình vẽ mô tả sụn cartilage độn ở 2 mấu trên xương ống quyển (ngoài lateral L trên FI, trong medial M trên T), L là L meniscus ME (LME), M là (MME), cả hai LME & MME có hình giống như vầng trăng khuyến semilunar calilage (semi là phân nửa, lunar là vầng trăng, cartilage là sụn). Đầu gối có 2 gân lớn bao hai bên, phía bên ngoài là lateral collateral ligament LCOL, trong là medial collateral ligament MCOL.
Thương tích trong thể thao hầu hết xảy ra ở ACL, MME và MCOL. Tại sao? Vì hầu hết lực truyền từ xương đùi 90% tựa lên 2 xương trụ ống quyển là T (tibia chữ Latin nghĩa là cột trụ), và trên FI 10%, vì FI rất nhỏ cặp phía ngoài dài xuống là mắt cá ngoài, còn T là trụ rất to nằm giữa bên trong chạy dài xuống là mắt cá trong, cả 3 ACL, MME và MCOL trực hệ với T, chống mủi chịu sào khi thương tích đầu gối xãy ra.
Khi lớn tuổi gân sụn hóa xương calcification bánh chè cứng lại khớp xương đầu gối không còn chuyển động lẹ làng như thời bẻ gảy sừng trâu nên nhờ vào bạn thân là cây gậy. Thống kê cho thấy tai nạn xãy ra khi lao động, giao thông, thể thao và trẻ em trong sinh hoạt hằng ngày đáng lưu tâm là đau đầu gối. Chẩn đoán cho triệu chứng đau đầu gối thì đề cập ngay tuổi tác, thương tích, đau chổ nào ở đầu gối, đau lâm râm, tê buốt, nhức nhức, nhói lên từng hồi hay liên tục, đau có chạy rần rần lên trên hay dọc xuống bàn chân, có bị nóng rang ở chổ đau hay nóng sốt trong cơ thể…
