GÀ MÁI ĐÁ GÀ CỒ
 GS Nguyễn Thượng Chánh
 

.

 
Tác giả Sophie Torrent cho rằng bạo hành tâm lý vô cùng tinh vi (subtil), khó thấy, đầy ẩn ý (sournois) có chủ  đích khiêu khích khiến anh chồng phải tức khí, điên tiết lên và phản ứng lại bằng bạo lực, như đập bàn, đá ghế, la hét om sòm, xổ tiếng Đan Mạch, và có khi xô đẩy, bộp tay, hay đinh chị ta một cái sặc máu mũi. Thế thì anh ta trúng kế của chị rồi. Anh ta trở thành vũ phu và thủ phạm, còn chị là nạn nhân của bạo hành. Chị ta chỉ cần gọi 911là cảnh sát tới ngay.
«  La violence psychologique, c’est pire que la violence physique... ca harcèle et ca use » (Pascal)(khủng bố tin thần còn tàn nhẫn hơn khủng bố thể xác...nó tấn công không ngơi nghỉ, nó làm hao mòn tin thần quá trời...)
« Quand je rentrais le soir, elle me faisait les poches. C’était le contrôle  total. Je n’ai jamais pu ouvrir une lettre de mon courrier »(Dave)(Chiều, tui đi làm vừa về, thì bả lục túi tui. Đó là sự kiểm soát trọn vẹn 100%. Tui hổng có bao giờ mở được một cái thơ của tui ra xem...).
 
 Không được xem như một bạn đồng hành với vợ trong gia đình, anh chồng trở thành một người giúp việc homme à tout faire làm bất cứ việc gì mà bà vợ ra lệnh.
« J’ai l’impression d’avoir été rabaissé jusqu’à n’être plus qu’une espèce de chien » (Cédric)(Tui có cảm tưởng là tui bị hạ xuống như một loài chó)
 
Người viếc xin nhấn mạnh, trên đây là những trường hợp hết thuốc chữa chớ không phải tiêu biểu cho tất cả các bà vợ Việt Nam. Không phải mợ nào cũng đều chằn như vậy hết đâu.
 
2)      Nhắm vào vai trò con người đàn ông : làm chồng, làm cha
L’atteinte des rôles masculins
 
Không cho chồng đụng tới người của chị.
 
Cấm vận sex. Đuỗi anh chồng đi ngủ riêng.
“Le plus grand drame pour un mari, c’est de se voir refuser de faire l’amour, ca elle le faisait souvent. » (Tom) (Thảm kịch lớn nhất của thằng chồng là bị vợ từ khước hổng cho múa lân, và vụ đó thường hay xảy ra lắm)
Chê bai khả năng ạch đụi của anh: thứ đồ bất lực mần hổng nổi.
 
Bất tài, vô dụng không xứng đáng làm chồng tui.
 
Không xứng đáng làm cha: chê bai, sĩ nhục chồng trước mặt con cái nhằm mục đích để chúng khinh rẻ người cha và tìm cách tách rời mấy đứa nhỏ ra khỏi chồng với lý do có hành vi không xứng đáng làm cha: Comportement d’ aliénation parentale
 Ngoài ra đôi khi chị ta cố ý mạnh tay với mấy đứa nhỏ để chọc tức làm áp lực với anh chồng.
“Elle utilise notre fille pour faire pression sur moi. Elle la secoue violemment... »
   
3)      Hậu quả ra sao?
 
Theo tháng ngày chịu đựng không ngơi nghỉ,  anh chồng bị tổn thương nặng cả về thể xác lẫn tâm hồn, trong sinh hoạt hằng ngày, trong mối giao tiếp ngoài xã hội và cả trong lảnh vực chuyên môn nghề nghiệp của anh ta nữa. Hậu quả là anh ta rơi dần vào trạng thái lo âu, buồn chán, trầm cảm, mất tự tin, hết biết còn ham muốn bất cứ việc gì, không còn nhớ tên mình là gì nữa, và mất luôn cả căn tính (identité) của mình. Anh ta tự hỏi có phải mình còn là một người đàn ông hay không?
“ J’ai l’impression d’ avoir été harcelé pendant des années, partout dans mon quotidien. Au point où, au fil du temps, je ne savais plus comment je m’appelais. Je ne savais plus ce que j’aimais, ce que je voulais » (Cédric)
 
 4)      Khó tìm được sự giúp đỡ khi cần đến.
 
Ngoại trừ một số ít quốc gia như Hoa Kỳ, Hòa Lan ... có nhà trú ẩn cho các anh chồng bị vợ đánh và đồng thời cũng có những cơ quan xã hội hiểu biết vấn đề hơn nhưng còn lại đa số nơi khác hoàn toàn không mấy quan tâm tới ba cái vụ ruồi bu nầy.
 
 5)      Muốn chia tay cũng không phải dễ
 
Để trả thù anh, bà vợ có thể vu cáo anh lạm dụng tình dục, mò mẫm mấy đứa con. Đây là cách vu cáo rất thường thấy tại hải ngoại trong ca hai vợ chồng đang làm thủ tục ly dị. Trước tòa, chính anh phải tự bào chữa lấy và chứng minh sự vô tội của mình. Chuyện không phải dễ đâu.
Thường thì tòa án xử  thiên vị trong chiều hướng có lợi cho người phụ nữ. Vợ anh sẽ giữ con và như thế anh sẽ mất chúng. Đây là nổi khổ tâm vô cùng tận của một người cha.
 
6)      Nhục nhã và sợ mất sĩ diện
 
Đây là lý do chánh làm cho anh chồng phải ngậm bồ hòn nuốt đắng, câm miệng lại và chịu đựng một mình. Hậu quả là anh sẽ rơi vào tâm trạng chán đời, lo âu, trầm cảm. Dễ xảy ra cho những người chồng đã lớn tuổi.
 
 7)      Những đề nghị đầy nhân tính của Sophie Torrent
Quitter les stéréotypes-Rời khỏi khuôn mẩu kẻ bị bạo hành
 
Để xây dựng lại căn tính của mình, nạn nhân cần phải được tiếp đón trong một tập thể collectif: một không gian mà anh có thể nói lên nỗi niềm của mình, được người khác chịu lắng tai nghe và chia sẻ, và có những điều luật để bảo vệ khác hơn là những điều luật dành cho vợ anh ta.
Để bù đắp phần nào vào sự khiếm khuyết của các cơ cấu trên, các người lo việc xã hội cần phải ý thức đến các điểm sau đây:
-          Xóa bỏ ý niệm lưỡng phân thủ phạm –nạn nhân.(Arrêter la dichotomie coupable-victime)
Bạo hành cần phải có hai người. Nó là hậu quả của một lực giao lưu phản hồi có qua có lại( dynamique relationnelle interactive) trong một bối cảnh mà cả hai vợ chồng không thể tạo lập được cho họ được một góc trời riêng tư đượm lòng tương kính nhường nhịn lẫn nhau.
 
-          Nhìn nhận sự kiện: bạo hành không có giới tính (Reconnaitre les faits :l ‘exercice de la violence n’a pas de sexe)
 
-          Trách nhiệm hóa cả vợ lẫn chồng trong sự bộc phát ra bạo hành.(responsabiliser les deux partenaires dans le cycle de la violence)
 
-          Phải nhìn nhận sự khổ đau của vợ và của chồng. Họ cần được sự giúp dỡ hay được chữa trị (Reconnaitre la souffrance des personnes aux prises avec la violence)
 
-          Phát triển một chương trình giáo dục, phòng ngừa và can thiệp. Phải có những biện pháp cụ thể để bảo đảm mối liên lạc giữa người cha và các con của anh ta. (Développer des programmes d’ éducation, de prevention, et d’intervention)
 
Tại sao người đàn ông vẫn không muốn thoát đi?
 
(Why do men stay in abusive and violent relationship?)
 
Có thể có những lý do như:
-Để bảo vệ các con (protecting the children) đối với bà vợ hung dữ. Anh ta sợ nếu thoát đi thì anh ta không thể nào gặp lại được mấy đứa nhỏ được nữa.
- Tự nhận lỗi (assuming blame- guilt prone). Anh ta nghĩ rằng tại mình nên mới gây ra cảnh nầy. Anh ta thấy mình cũng có trách nhiệm trong biến cố. Và anh ta có ý tưởng không thực tế là mình có thể sủa đổi lại hoàn cảnh cho khá hơn.
- Tánh lệ thuộc ( dependency or fear of independence). Anh chồng bị vợ đì thường có tinh thần, tình cảm và tài chánh lệ thuộc vào người vợ bạo hành. Anh ta ghiền bả (addicted) nên không dám bỏ.
 
 Đặc tính của các bà có hành vi bạo hành?
(characteristics of women who are abusive and violent)
 
-Lạm dụng rượu (alcohol abuse): thường khơi màu cho bạo hành trong gia đình. Rượu vào lời ra khiến chị ta dễ nóng giận, tức tối, hiểu sai những gì người khác nói, khó dằn đuợc bạo lực.
Phụ nữ Việt Nam ít có vấn đề nầy vì ít uống rượu.
 
-Xáo trộn hormones sinh dục làm tâm tánh thay đổi lên xuống bất thường (mood swings disorder). Thường xảy ra trong thời gian tiền kinh nguyệt (premenstrual), có thai, và lúc mấy bà bị mãn kinh (menopause). Hormone sinh dục estrogen bị xáo trộn trong các giai đoạn vừa kể. Chính các hormone sinh dục chi phối nồng độ chất serotonine  trong não. Serotonine thấp thì buồn bã chán đời, nồng độ serotonine cao thì vui vẻ. Vậy các bạn đàn ông cũng đừng có ngạc nhiên khi thấy điện cao thế xẹt bất tử không báo trước. Năm phút trước thì bà chị còn nói cười vui vẻ, năm phút sau thì xung thiên sấm sét nổi lên đỡ không kịp.
Mood swings during menopause are caused largely by the hormonal transitions women go through during this time. Hormones, such as estrogen, influence the production of serotonin, which is a mood regulating neurotransmitter.
 
-Xáo trộn tâm lý (psychological disorders) : có nhiều loại xáo trộn tâm lý dẫn tới bạo hành. Thường gặp là chứng rối loạn nhân cách giáp ranh (Bordeline personality disorders, BPD) thấy ở 2% phụ nử. Trên 50% ca người vợ bạo hành có thể xuất phát từ BPD.  Chứng rối loạn nhân cách giáp ranh cò thể liên hệ đến ý tưởng quyên sinh, thay đổi tâm tánh lên xuống bất thường (mood swings), nói dối, vấn đề tình dục lạ thường và lạm rượu.
 
Borderline personality disorder (BPD) is a serious mental illness characterized by pervasive instability in moods, interpersonal relationships, self-image, and behavior. This instability often disrupts family and work life, long-term planning, and the individual's sense of self-identity. Originally thought to be at the "borderline" of psychosis, people with BPD suffer from a disorder of emotion regulation. While less well known than schizophrenia or bipolar disorder (manic-depressive illness), BPD is more common, affecting 2 percent of adults, mostly young women. There is a high rate of self-injury without suicide intent, as well as a significant rate of suicide attempts and completed suicide in severe cases. Patients often need extensive mental health services, and account for 20 percent of psychiatric hospitalizations. Yet, with help, many improve over time and are eventually able to lead productive lives.
People with BPD often have highly unstable patterns of social relationships. While they can develop intense but stormy attachments, their attitudes towards family, friends, and loved ones may suddenly shift from idealization (great admiration and love) to devaluation (intense anger and dislike). Thus, they may form an immediate attachment and idealize the other person, but when a slight separation or conflict occurs, they switch unexpectedly to the other extreme and angrily accuse the other person of not caring for them at all  (Institute of Mental Health)