Trung học Nông Lâm Súc Cần Thơ - Bạn có thể chưa biết rỏ

Lên mạng ngày 22/3/2009

Bạn có thể chưa biết rỏ:

G.S. Tôn Thất Trình

1-20 điều về Thời gian – Time

1. Thời gian là một ảo tưởng. Chính thời gian ăn cơm trưa là một ảo tưởng gấp đôi, theo lời nói đùa bỡn của Douglas Adams ở Phim The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy. Thế nhưng các nhà khoa học không bật cười tí nào cả. Vài lý thuyết mới tư biện, gợi ý là thời gian trổi dậy từ một thực thể, căn bản và vô thời gian hơn.

2. Hãy cố gắng giải thích điểm này khi bạn đến sở trễ giờ. Trung bình dân Mỹ trễ mất 38 giờ để di chuyễn đến sở làm việc, vì kẹt xe lưu thông. Tại sao tháng 3 này, bạn vừa phải tăng thêm một giờ ở đồng hồ?

3. Tiết kiệm Thời gian vào lúc Sáng Ngày (dài) là một cỡn bợt của Benjamin Franklin, người đã đề nghị thức dân gian dậy sớm hơn vào các buổi sáng mùa hè. Để họ có thể làm việc thêm ban ngày và như vậy tiết kiệm xài đèn cầy. Năm 1917, Vương Quốc Anh áp dụng thể thức này và sau đó lan tràn khắp thế giới.

4. Ngày “xanh”. Bộ Năng Lượng Hoa Kỳ ước lượng là yêu cầu điện giảm bớt 0,5% vào Thời gian Tiết kiệm Sáng Ngày, tiết kiệm được tương đương với 3 triệu thùng dầu lữa.

5. Nhờ quan sát xem các thư ký ngân hàng đổi tiền, bộ hành tiến bước và các thư ký bưu điện trả lời, các nhà tâm lý học đã qui định 3 thành phố Hoa Kỳ họat động nhanh nhất là Boston, Buffalo và New York.

6. 3 thành phố chậm nhất là Shreveport, Sacramento và Los Angeles.

7. Một giây đồng hồ thường được định nghĩa là 1/86 400 một ngày (đêm). Tuy nhiên độ quay tròn của Trái Đất không hòan tòan. Cọ sát thủy triều với Mặt Trời và Mặt Trăng làm hành tinh chúng ta chậm hẳn đi và làm tăng một ngày (đêm) thêm 3 phần ngàn giây mỗi thế kỷ.

8. Điều này có nghĩa là thời gian vào thời đại Khủng long, ngày (đêm) chỉ dài 23 giờ.

9. Thời tiết cũng làm thay đổi ngày (đêm). Trong sự cố EL Nino (nhô), gió thổi mạnh có thể làm cho độ quay tròn Trái Đất chậm lại một phân số của một milli - giây (phần ngàn giây) cứ mỗi 24 tiếng đồng hồ.

10.Kỷ thuật cận đại có thể tốt hơn. Năm 1972, một mạng đồng hồ trên 50 quốc gia là quyền uy cuối cùng cho thời gian, chính xác đến nổi chỉ mất khỏang chừng một giây, trong vòng 31.7 triệu năm.

11.Hầu giữ thời gian này cho đồng bộ với độ Trái Đất quay tròn chậm đi, cứ vài năm phải thêm vào “một giây nhảy vọt - leap second”; gần đây nhất là Đêm Trừ tịch Năm Mới- New Year Eve.

12.Đồng hồ chính xác nhất thế giới, tại Viện Quốc Gia (Hoa Kỳ) Mẩu Mực và Kỷ thuật, bang Colorado, đo lường rung động - vibrations của một nguyên tử duy nhất thủy ngân. Nó sẽ không mất một giây nào trong vòng 1 tỉ năm.

13.Cho đến thập niên 1800, mỗi làng xã đều sinh sống với thời gian nho nhỏ vùng mình. Mọi đồng hồ đều đồng bộ với đúng giờ Ngọ (giửa trưa) theo mặt trời địa phương.

14.Điều này làm hổn lọan khi có xe lữa và thời khắc biểu. Lúc này đồng hồ được chế tạo để chỉ giờ của cả hai thời gian, đia phương và “thời gian xe lữa”.

15.Ngày 18 tháng 11 năm 1883, các công ty xe lữa Mỹ bó buộc Hoa Kỳ phải chấp thuận các vùng thời gian mẩu mực.

16.Chính khi suy tư cách nào thời gian xe lữa đòi hỏi những đồng hồ ở những vị trí khác nhau, đã cảm hứng Einstein phát triễn ra lý thuyết tương đối của ông. Lý thuyết này thống nhất không gian và thời gian.

17.Einstein trình bày là trọng lực làm cho thời gian chạy chậm hơn. Cho nên máy bay chở hành khách, bay ở nơi nào lực này kéo nhẹ hơn thì thời gian phải thêm vài nanô - giây mỗi chuyến bay.

18.Chiếu theo lý thuyết hạt lượng - quantum theory, lúc ngắn nhất của thời gian có thể xảy ra, được biết dưới tên là thời gian Planck, hay 0.000 000 .. (42 con số zero cả thảy) giây đồng hồ.

19.Thời gian sẽ không hiện diện mãi đâu! Mọi nhà khoa học tin rằng thời gian đã được tạo ra cùng lúc với mọi thứ khác của vũ trụ, vào lúc có Tiếng Nổ Vang - Big Bang, cách đây 13,7 tỉ năm.

20.Có thể xảy ra một chấm dứt thời gian. 3 nhà khoa học Tây Ban Nha khẳng định là quan sát gia tốc của vụ trụ giản rông thêm, thật ra là một ảo tưởng, do thời gian chậm đi. Theo tóan học của họ, thời gian sẽ lúc nào đó ngưng hẳn đi Lúc đó, mọi điều sẽ ngừng lại, đứng yên.

2 - Tin giật gân (?) phổ thông về các thay thế đường ăn

Thời khá xa xưa, lựa chọn của bạn duy nhất giới hạn vào một sản phẩm thay thế - đó là saccharin, bán ở Hoa Kỳ dưới nhãn hiệu Sweet’N Low 27 năm sau “thay thế hồng - pink one” khởi sự năm 1957 (Năm 1961-62 hai bộ Kinh tế và Canh Nông Việt Nam Cộng Hòa cấm dùng saccharin làm cho trong nước mắm, vì có nghiên cứu cho là saccharin có cơ gây ung thư, nhưng sau đó xét nghiệm lại thấy không đúng như vậy) chất aspartame (Equal hay Nutrasweet) được tung ra, và 17 năm sau nữa sucralose (Splenda) được Cơ quan Thực Phẩm và Dược Phẩm - FDA chấp thuận cho sử dụng. Chưa có một chất thay thế nào khác hơn 3 sản phẩm này được phổ thông rộng rải cả ở Hoa Kỳ. Nhưng nay đã có vài chất làm ngọt - sweeteners thiên nhiên có thể thay thế 3 chất quen thuộc vừa kể.

Trụ cột chính. FD đã chấp nhận saccharin (gói màu hồng), aspartame (gói màu xanh), sucralose (gói màu vàng). Nhưng Trung tâm Khoa Học Ích lợi cho Công Chúng, một nhóm đề xướng sức khỏe lành mạnh, không đồng ý về hai chất saccharin và aspartame, kể ra những nghiên cứu cho biết là các chất làm ngọt này tăng thêm hiểm nguy ung thư và khuyến cáo dân gian nên lựa chọn sucralose. Biên tập viên Joy Bauer, báo LA Times nghĩ rằng không đáng lưu ý việc bạn lựa chọn sản phẩm nào, nếu bạn tiêu thụ ít hơn là 2 món có chất làm ngọt nhân tạo này trong một ngày. Hay bạn có thể sử dụng cả ba chất nhân tạo cùng một lúc và chuyễn qua một trong những chất ngọt thiên nhiên mới thay thế đường.

Chất làm ngọt căn bản rươu cồn đường- alcohol sugar. Mới đây những sản phẩm căn bản là Erythritol tỉ như ZSweet và Zerose đã làm sôi nổi thị trường chất làm ngọt. Erythritol là một rượu cồn - alcohol đường, xảy ra rất thiên nhiên ở nhiều thực phẩm quen thuôc. Khác với những alcohol đường sử dụng ở thực phẩm kiêng cử, tỉ như sorbitol, maltitol, và xylitol, erythritol không làm thình hơi - gassiness hay đầy hơi - bloating và không có ảnh hưởng tháo dạ, nhuận trường. Erythritol chỉ ngọt bằng 60 - 70% đường (mía hay củ cải đường), nên bạn phải dùng nhiều hơn ở nước ngọt và các thực phẩm nấu nướng. Dù rằng chế tạo từ đường ăn - table sugar, chất làm ngọt mới erythritol không chứa một calorie nào cả.

Chất làm ngọt từ Stevia. PureVia và Truvia cả hai đều trích ra từ cây Stevia, nước ta gọi là cây cỏ ngọt. Stevia đã được tiêu thu, nhiều ở Nam Mỹ Châu (nhưng nay sản xuất nhiều hơn ở Nhật, Trung Quốc và Việt Nam? xem hình và bài về cây Stevia đã đăng tải và lên mạng), và mãi mới gần đây mới bán ở thị trường Hoa Kỳ, giới hạn vào thuốc bổ sung ăn kiêng. Stevia bị đẩy xuống ở Hoa kỳ tại các tiệm thực phẩm bán đồ bổ dưỡng sức khỏe, các tiệm bán sinh tố. Nay FDA đã chấp thuận cho dùng stevia trên thực phẩm, không chóng thì chầy stevia sẽ có mặt ở bánh ngọt, kẹo, nước uống (Việt Nam cần duyệt lại các điều kiện kinh tế sản xuất đại trà hơn cây cỏ ngọt Stevia).

Nhắc lại là các chất trích cỏ ngọt, ngọt 300 lần hơn đường ăn. Chúng thiếu vài đặc tính lý học của đường ăn, vì vậy bạn phải lưu ý đến sự kiện này, khi thảy chúng một số lượng lớn vào tách cà phê hay trà. Truvia và Purevia pha trộn thêm với erythritol, cho nên ít ngọt hơn là stevia thuần túy. Có nhiều nhãn hiệu thương mãi dùng stevia nồng đặc hơn. Công thức pha chế và bản đồ chuyễn hướng có thể tìm thấy ở đường dây trực tuyến online.

Chất làm ngọt từ cây Agao - Agave (cũng trồng được ở các vùng khô hạn cao thấp nước nhà). Các sản phẩm tỉ như Xagave phát sinh từ một cây nguồn gốc xứ Mexicô và bán ra dưới dạng một xi - rô, mệnh danh là mật cây - nectar. Khác hẳn với stevia và erythritol, mật cây agao vẫn chứa calorie. Thật tế, Xagave chứa vài calories nhiều hơn đường ăn (56 calories mỗi muổng xúp cho Xagave, so với 50 cho đường ăn). Tuy nhiên Xagave ngọt hơn đường, cho nên bạn dùng ít calorie hơn, vì dùng số lượng ít hơn. Bạn cũng nên điều chỉnh khi nấu nướng nếu dùng mật cây agao. Ưu điểm của Agao là khác với đường ăn, agao ít dẫn tới những mức sai lạc đường trong máu. Tuy nhiên nếu bạn có hội chứng khó chịu ở ruột hay có nguy hiểm về bệnh tim, thì bạn nên dùng stevia, erythritol hay các gói hồng, xanh và vàng nói trên. Có thể bạn thích xài những số lượng nhỏ đường ăn xưa cũ chăng (?) vì một gói chỉ chứa có 6 calories thôi.

Trở lại trang báo KH & NN